Ngày 5 tháng 5 năm 2022, Tổng cục Thống kê (TCTK) và Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam tổ chức Lễ khởi động dự án VNM10P04 và công bố báo cáo tình trạng dân số thế giới năm 2022. Tham dự buổi Lễ, về phía TCTK có bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng TCTK; các Phó Tổng cục trưởng TCTK Nguyễn Trung Tiến, Lê Trung Hiếu; đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc TCTK. Về phía các cơ quan bộ ngành có đại diện Quốc hội, Bộ Kế Hoạch và Đầu tư, Bộ Tư pháp, Bộ Y tế, Bộ Nội vụ, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các Bộ, ngành khác; Về phía các Tổ chức quốc tế có bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam, các chuyên gia của Quỹ dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam; Đại diện các đại sứ quán, tổ chức phi chính phủ trong và ngoài nước; các cơ quan truyền thông, báo chí.
Phát biểu tại buổi Lễ, bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng TCTK cho biết trong gần 45 năm hợp tác giữa Việt Nam và UNFPA, năng lực của Tổng cục Thống kê trong việc xây dựng và quản lý dữ liệu và số liệu thống kê đã được cải thiện đáng kể. Dự án chu kỳ 10 hợp tác giữa Tổng cục Thống kê và UNFPA phù hợp với lộ trình thực hiện Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2045. TCTK cam kết sẽ sẽ tận dụng tốt các nguồn lực của dự án để không ngừng phát triển nhằm cung cấp các dữ liệu kịp thời, có chất lượng cao, phục vụ công tác hoạch định chính sách phát triển kinh tế, xã hội, thúc đẩy sự tăng trưởng quốc gia. Dự án hợp tác giữa TCTK và UNFPA giai đoạn 2022-2026 mang mã số VNM10P04 được triển khai nhằm hỗ trợ Việt Nam áp dụng công nghệ và các nền tảng truyền thông mới trong việc thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu, và đảm bảo các chính sách, chiến lược và chương trình dựa trên bằng chứng nhằm đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững vào năm 2030. Thay mặt Lãnh đạo TCTK, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương đã tuyên bố Khởi động dự án hợp tác giữa TCTK với UNFPA. TCTK tin tưởng sẽ quản lý và thực hiện thực hiện thành công dự án giai đoạn 2022-2026.
Đại diện UNFPA phát biểu tại buổi Lễ, Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện UNFPA tại Việt Nam bày tỏ niềm vui khi được có mặt trong sự kiện khởi động dự án 5 năm (2022-2026) về “Hỗ trợ Việt Nam sản xuất và sử dụng dữ liệu và bằng chứng có chất lượng về dân số phục vụ đánh giá, xây dựng và thực hiện các chính sách, chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và giám sát Các Mục tiêu Phát triển Bền vững ở Việt Nam”. Chương trình Nghị sự 2030 nhấn mạnh tầm quan trọng của việc có các dữ liệu dân số chất lượng cao. Bà Naomi Kitahara khẳng định cam kết không để ai bị bỏ lại phía sau, có nghĩa là phải tính đến từng người để có thể tiếp cận tới tất cả mọi người, kể cả những người bị thiệt thòi nhất. Dữ liệu có chất lượng, đáng tin cậy, nhất quán và có thể so sánh được là một yếu tố quan trọng để biến điều này thành hiện thực. UNFPA hiện đang bắt đầu triển khai chương trình quốc gia lần thứ 10 và TCTK là một trong những đối tác quan trọng nhất của UNFPA tại Việt Nam. Như chúng ta vẫn thường nói, những quốc gia có dữ liệu có chất lượng là những quốc gia đạt được mức tăng trưởng kinh tế – xã hội ấn tượng. Dữ liệu tốt hơn, cuộc sống tươi đẹp hơn. Bà Naomi Kitahara trân trọng gửi lời cảm ơn tới TCTK vì những cam kết và cống hiến đối với dữ liệu cho quá trình phát triển của Việt Nam. Đồng thời, chúc mừng TCTK nhân kỷ niệm 76 năm ngày thành lập ngành thống kê Việt Nam (6/5/1946-6/5/2022).
Dự án mới sẽ tập trung vào: (1) Nâng cao năng lực thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu về dân số và sức khỏe sinh sản và tình dục (SKSS&TD) nhằm đạt được đầy đủ các tiềm năng “lợi tức nhân khẩu học”; (2) Trang bị cho các nhà hoạch định chính sách kiến thức và kỹ năng về sử dụng nguồn dữ liệu mới; (3) Khai thác các nguồn dữ liệu mới (các cuộc điều tra mới, Dữ liệu lớn và dữ liệu hành chính của ngành và liên ngành), truyền thông và quản lý dữ liệu (Ví dụ: trang dữ liệu điện tử và kho dữ liệu) nhằm hỗ trợ xây dựng chính sách dân số dựa trên bằng chứng, đồng thời có thể được sử dụng cho các hoạt động ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu; (4) Nâng cao năng lực sử dụng dữ liệu cho vận động và xây dựng chính sách dựa trên bằng chứng; (5) Cung cấp bằng chứng về hiệu quả đầu tư cho SKSS&TD, đặc biệt củng cố hệ thống quản lý tài chính công ở cấp địa phương để đảm bảo phân bổ và chi đủ ngân sách cho SKSS&TD.
Cũng trong chương trình tại buổi Lễ, thay mặt UNFPA, bà Naomi Kitahara công bố Báo cáo Tình trạng Dân số thế giới năm 2022 với tựa đề “Nhìn rõ những mảng tối: Các bằng chứng cho thấy cần phải hành động để ứng phó với cuộc khủng hoảng đang bị lãng quên – Mang thai ngoài kế hoạch”. Báo cáo nêu rõ mức độ nghiêm trọng của tình trạng mang thai ngoài kế hoạch và những hậu quả nguy hại của tình trạng này đối với sự phát triển bền vững. Gần 25% phụ nữ trên thế giới không thể đưa ra quyết định về việc chăm sóc sức khỏe của chính mình và gần 10% không thể đưa ra quyết định về việc sử dụng các biện pháp tránh thai.
Điều tra các Mục tiêu Phát triển Bền vững do Tổng cục Thống kê Việt Nam phối hợp với UNFPA và UNICEF thực hiện vào năm 2021 cho thấy chỉ có 72,2% phụ nữ đã kết hôn hài lòng với các biện pháp tránh thai hiện đại và tỷ lệ này thậm chí còn giảm xuống còn 50,3% ở những phụ nữ chưa kết hôn. Vấn đề này dường như còn đang diễn ra cấp bách ở những người chưa có gia đình, những đối tượng có nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình ước tính cao hơn 4 lần so với phụ nữ đã lập gia đình. UNFPA kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà lãnh đạo địa phương ưu tiên quyền của phụ nữ và trẻ em gái, tạo thêm nhiều lựa chọn, bao gồm cả việc tiếp cận phổ cập tới các biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả và đảm bảo rằng mọi thanh thiếu niên – bao gồm cả trẻ em trai – đều nhận thức đầy đủ về các nguy cơ và biện pháp phòng tránh mang thai ngoài kế hoạch. Chúng ta cần lắng nghe tiếng nói của phụ nữ, hiểu rõ hơn nhu cầu của họ và tăng cường sự bình đẳng cho họ trên mọi lĩnh vực. Các mục tiêu phát triển bền vững năm 2030 kêu gọi chấm dứt tình trạng các nhu cầu tránh thai chưa được đáp ứng, đạt mục tiêu bình đẳng giới và thúc đẩy quyền tự chủ về cơ thể. Chúng ta phải nhân đôi cam kết của mình để đạt được những mục tiêu này, và bổ sung các biện pháp ngăn ngừa mang thai ngoài kế hoạch vào các ưu tiên của chúng ta.
Báo cáo Tình trạng Dân số Thế giới là ấn phẩm thường niên của UNFPA. Được công bố kể từ năm 1978, Báo cáo phản ánh các vấn đề dân số mới nổi trong lĩnh vực quyền và sức khỏe sinh sản và tình dục, đưa các vấn đề này trở thành xu hướng chủ đạo và xác định những thách thức và cơ hội mà những vấn đề này có thể tạo ra trong công tác phát triển quốc tế. Các phân tích của báo cáo được xây dựng dựa trên dữ liệu mới từ đối tác của UNFPA, Viện Guttmacher, và được công bố vào ngày 30 tháng 3 năm 2022.
Báo cáo tóm tắt:
