1. Khái niệm, phương pháp tính
Chỉ số giá sinh hoạt theo không gian (SCOLI) là một chỉ tiêu tương đối (tính bằng %) phản ánh sự chênh lệch giá hàng hoá và dịch vụ phục vụ cho đời sống hàng ngày của người dân giữa các tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương, giữa các vùng trong nước tại một thời điểm (tháng, quý hoặc năm).
Phương pháp tính:
SCOLI được tính dựa trên cơ sở phương pháp luận của giá so sánh quốc tế với Nguồn số liệu của điều tra giá tiêu dùng. Dựa vào số liệu giá tiêu dùng bình quân của 63 tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương để xây dựng chỉ số SCOLI cấp tỉnh/thành phố theo các bước sau:
Bước 1: Biên soạn số liệu tính chỉ số SCOLI cấp tỉnh/thành phố và vùng.
Bước 2: Xác định sản phẩm trùng giữa các tỉnh/thành phố và vùng.
Bước 3: Tổng hợp chỉ số SCOLI cấp tỉnh/thành phố và vùng.
Tổng hợp chỉ số giá cấp cơ sở:
Việc tính toán chỉ số giá ở mức thấp nhất được gọi là tổng hợp cấp cơ sở. Ở cấp này là cấp tổng hợp không có quyền số. Đây là cấp sản phẩm trong CPI (nhóm cấp 4) và là cấp nhóm cơ bản trong giá so sánh quốc tế (ICP). Sử dụng phương pháp Country-Product-Dummy (CPD) để tổng hợp cấp cơ sở.
Phương trình hồi quy cho CPD có thể viết như sau:
Inpcp =Ycp = xcpβ +εcp
Trong đó:
pcp: Giá của sản phẩm p ở tỉnh/vùng c;
xcp = [Dc2…DcNcDp1Dp2…DpNp]
β = [α2…αNc…Y1Y2…YNp] T
Dcj và Dpi: Sản phẩm và tỉnh/vùng giả định;
Np và Nc: Số lượng sản phẩm và tỉnh/vùng tương ứng.
Trong ký hiệu ma trận, sắp xếp theo quan sát riêng lẻ có thể viết thành:
Y = X β +ε
Tổng hợp chỉ số giá cấp cao hơn:
Tổng hợp chỉ số SCOLI ở cấp có quyền số (cấp 3, 2, 1, chung). Áp dụng công thức bình quân nhân gia quyền để tổng hợp chỉ số giá từ nhóm cấp 3 đến chỉ số giá chung. Sử dụng quyền số theo nhóm hàng CPI của 63 tỉnh,thành phố trực thuộc Trung ương, theo 6 vùng và cả nước.
SCOLI được tính toán theo công thức bình quân nhân gia quyền có dạng tổng quát như sau:
2. Phân tổ chủ yếu
– Nhóm hàng hóa, dịch vụ theo cấu trúc của chỉ số giá tiêu dùng;
– Tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương;
– Vùng kinh tế.
3. Kỳ công bố: Năm.
4. Nguồn số liệu: Điều tra giá tiêu dùng (CPI).
5. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Tổng cục Thống kê.