1. Khái niệm, phương pháp tính
Chỉ số giá sinh hoạt theo không gian (SCOLI) là chỉ tiêu tương đối (tính bằng %) phản ánh sự chênh lệch giá hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng phục vụ cho đời sống hàng ngày của người dân giữa các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, giữa các vùng kinh tế – xã hội.
Phương pháp tính
SCOLI được tính dựa trên cơ sở phương pháp luận của giá so sánh quốc tế với nguồn số liệu của điều tra giá tiêu dùng. Dựa vào số liệu giá tiêu dùng bình quân của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương để xây dựng SCOLI cấp tỉnh theo các bước sau:
Bước 1: Biên soạn số liệu tính SCOLI cấp tỉnh và vùng.
Bước 2: Xác định sản phẩm trùng giữa các tỉnh, thành phố và vùng.
Bước 3: Tổng hợp SCOLI cấp tỉnh và vùng.
Tổng hợp chỉ số giá cấp cơ sở:
Sử dụng phương pháp Country-Product-Dummy (CPD) để tổng hợp cấp cơ sở, với phương trình hồi quy CPD như sau:
ln(pcp) =Ycp = Xcpβ +εcp
Trong đó:
pcp: Giá của sản phẩm p ở tỉnh/vùng C;
Xcp = [Dc2…DcNcDp1Dp2…DpNp];
β = [α2…αNc…Y1Y2…YNp] T
Dcj và Dpi: Sản phẩm và tỉnh/vùng giả định;
Np và Nc: Số lượng sản phẩm và tỉnh/vùng tương ứng.
Trong ký hiệu ma trận, sắp xếp theo quan sát riêng lẻ có thể viết thành: Y = X β +ε
Tổng hợp chỉ số giá cấp cao hơn:
Tổng hợp SCOLI ở cấp có quyền số (cấp 3, 2, 1, chung). Áp dụng công thức bình quân nhân gia quyền để tổng hợp chỉ số giá từ nhóm cấp 3 đến chỉ số giá chung, sử dụng quyền số theo nhóm hàng CPI của 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương theo 6 vùng kinh tế – xã hội và cả nước.
SCOLI được tính theo công thức bình quân nhân gia quyền có dạng tổng quát như sau:
2. Phân tổ chủ yếu
– Nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng;
– Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
– Vùng kinh tế – xã hội.
3. Kỳ công bố: Năm.
4. Nguồn số liệu: Điều tra giá tiêu dùng (CPI).
5. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Tổng cục Thống kê).