I. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI)
1. Khái niệm, phương pháp tính
CPI là chỉ tiêu tương đối (tính bằng %) phản ánh xu hướng và mức độ biến động giá cả chung theo thời gian của các loại hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng hàng ngày của người dân.
Danh mục hàng hoá và dịch vụ đại diện gồm các mặt hàng và dịch vụ chủ yếu, đại diện cho tiêu dùng của dân cư trong một giai đoạn nhất định, được sử dụng để điều tra thu thập giá định kỳ, phục vụ tính CPI.
Quyền số tính CPI là tỷ trọng chi tiêu cho các nhóm hàng hoá và dịch vụ trong tổng chi tiêu của dân cư của năm được chọn làm gốc so sánh. Quyền số này được sử dụng cố định trong 5 năm.
Sau mỗi chu kỳ 5 năm, danh mục mặt hàng đại diện, quyền số lại được cập nhật cho phù hợp với thị trường tiêu dùng và cơ cấu chi tiêu cho đời sống hàng ngày của người dân trong thời kỳ hiện tại.
Công thức tính:
Chỉ số giá tiêu dùng được tính toán theo công thức Laspeyres bình quân nhân gia quyền có dạng tổng quát như sau:
Trong đó:
: Là chỉ số giá tiêu dùng kỳ báo cáo (t) so với kỳ gốc cố định (0);
: Tương ứng là giá tiêu dùng kỳ báo cáo t và kỳ gốc cố định (0);
: Là quyền số kỳ gốc cố định (0);
: Tương ứng là giá tiêu và lượng tiêu dùng kỳ gốc cố định (0);
n : Là số mặt hàng.
Phương pháp tính chỉ số giá tiêu dùng
Chỉ số giá tiêu dùng được tính từ kết quả điều tra giá tiêu dùng của từng tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương. Chỉ số giá tiêu dùng được tính bằng phương pháp bình quân nhân gia quyền giữa mức biến động giá của các nhóm mặt hàng với quyền số tương ứng.
Chỉ số giá tiêu dùng của các tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương được tính bằng phương pháp bình quân nhân gia quyền giữa chỉ số giá tiêu dùng của mỗi nhóm hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng được chọn điều tra với quyền số tương ứng.
2. Phân tổ chủ yếu
– Danh mục hàng hóa tiêu dùng cá nhân theo mục đích sử dụng (COICOP);
– Thành thị/nông thôn.
3. Kỳ công bố: Tháng.
4. Nguồn số liệu
– Điều tra giá tiêu dùng (CPI);
– Khảo sát mức sống dân cư Việt Nam.
5. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Cục Thống kê.
II. Chỉ số giá vàng, chỉ số giá Đô la Mỹ
1. Khái niệm, phương pháp tính
Chỉ số giá vàng, chỉ số giá Đô la Mỹ là chỉ tiêu tương đối (tính bằng %) phản ánh xu hướng và mức độ biến động giá theo thời gian của mặt hàng vàng và Đô la Mỹ trên thị trường.
– Phương pháp tính:
Giá vàng và Đô la Mỹ được thu thập hàng tháng tại các điểm bán lẻ, giá bình quân được tính bằng bình quân giá các ngày trong tháng.
Chỉ số giá vàng và chỉ số Đô la Mỹ được tính theo công thức sau:
Trong đó:
: Là chỉ số giá vàng hoặc Đô la Mỹ tháng báo cáo (t) so với tháng trước tháng báo cáo (t-1);
: Là giá bình quân vàng hoặc Đô la Mỹ tháng báo cáo (t);
: Là giá bình quân vàng hoặc Đô la Mỹ tháng trước tháng báo cáo (t-1);
2. Kỳ công bố: Tháng.
3. Nguồn số liệu: Điều tra giá tiêu dùng (CPI).
4. Cơ quan chịu trách nhiệm thu thập, tổng hợp: Cục Thống kê.